İŞ HUKUKUNDA KÖTÜNİYET TAZMİNATI
İş hukukunda düzenlenen “Kötüniyet Tazminatı” işçinin belli şartlarda işverenden talep edebileceği bir tazminat türüdür. Hukukumuzda 4857 sayılı İş Kanunu Mad. 17/4’ de; 854 sayılı Deniz İş Kanunu Mad. 16/4’de ve 6098 sayılı Borçlar Kanunu Mad. 434’de düzenlenmiştir. 5953 sayılı Basın İş Kanununda ise herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla Basın İş Kanununa tabi iş sözleşmelerinden kaynaklanan fesihte kötüniyet tazminatı istenemez. Ancak genel hükümlere ilişkin haklar saklıdır.
, palatino, serif; font-size: 18px; color: #000000;”>Kötüniyet Tazminatı iş güvencesi hükümlerinin uygulanamadığı durumlarda istenebilir. İş Kanununun 18 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; iş bu kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir.
Bazı iş sözleşmesinin feshinde haklı bir neden olmadan işçiler işten çıkarılmaktadır. İşten çıkarılan işçilerin işe iade davası açılabilmesi için; 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 aylık kıdemin olması gerekir. 6 aydan az kıdemi olan veya 30’dan az işçi çalıştıran işyerlerinde ki işçiler ile belirli niteliklere sahip işveren vekili sayılanlar işe iade davası açamaz ve iş güvencesinden yararlanamazlar. Bu durumda iş güvencesi olmayan işçiler; fesih hakkının işveren tarafından kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda, bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenmesini talep edebilir.
Ayrıca fesih için bildirim şartına da uyulmaması İş Kanunun 18/4 fıkrası uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir.
Kötüniyet tazminatı, işçinin 1 günlük giydirilmiş ücreti üzerinden hesaplanır. Giydirilmiş ücretten kasıt işçiye peşin ödenecek çıplak maaşına ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutularak hesaplanan ücrettir.
Kötüniyet Tazminatına hak kazanılması halinde; 3095 sayılı yasanın 1 ve 2. maddeleri uyarınca Yasal Faiz/Temerrüt faizi uygulanması gerekir. Faiz başlangıç tarihi ise Türk Borçlar Kanunu 117.maddesi uyarınca İhtarname(temerrüt)/Takip/Dava(Islah) tarihidir.
Kötüniyet Tazminatında zamanaşımı süresi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 146. maddesi uyarınca 10 yıldır. Zamanaşımı ise sözleşmenin feshi tarihinde başlar.
Açılacak davada ispat yükü genel hükümlere tabi olup, kötüniyet iddiasında bulunan işçiye aittir.